María, Maruxa e Marica

Na noite de Defuntos baixamos ás agachadas ata o río. Quedou a porta aberta, cruzamos as eiras, corremos coa melena ao vento. Tres cativas murmurando na escuridade do río. Tan rideiras, non nos decatamos do crecer da auga, comeunos a corrente, levounos ao fondo sen aire. Morremos as tres irmás. Pero nunha volvemos á casa.

Nós eramos moitas e o corpo cativo, así que colliamos quenda de novembro a novembro. No ano de María, non se falaba, quedabamos mirando o fondo das habitacións. Cando eramos Maruxa, ardían as cousas. Só ao vir Marica gozabamos dos meses falangueiras e divertidas. Tres, e volta comezar.

Pero un de cada tres non abonda. Nestes Defuntos, as cativas discutimos no río. Queremos rir sen parar, queimar sen parar. Tan amuadas, as outras non me senten crecer, comelas, deixalas sen aire. Morren dúas irmás. E eu por fin volvo a casa a soas, María.

As sobras dos mortais

– Deixa iso! – reprendeulle a avoa ao neto, dándolle un azoute.

Ela apartoulle as mans do prato onde repousaban sete candeas acesas. No fondo, unha balsa de aceite rexeitaba a cera candente que se derramaba. O rapaz apagara unha e cuns mistos importados da capital volveulle prender lume.

– Para que serven os cirios?

– Hoxe, meu neno, é a noite de defuntos e cómpre que teñamos con nós a todos os familiares que morreron. As candeas serven para recordalos, mais tamén para que acaden o ceo o antes posible.

– Están aquí agora mesmo? – inquiriu el cun sorriso destemido.

– Si. As ánimas están a acompañarnos durante esta velada. Teñen ese don. Durante unha noite ao ano, poden visitar os seus familiares. É por iso que debemos coidalos e atendelos ben. Non lles ha faltar calor, nin comida.

– E que comen os espíritos?

– As sobras dos mortais.


Onde morre o sol

Para ela este non era serán de foliada, ela non esquecera que aquela era unha xornada de transición do coñecido ao descoñecido. Afastouse das luces da aldea e achegouse aos cantís. Escoita: na noite o son do vento e as ondas é sete veces máis profundo e estarrecedor.

Ergueita cabo do Atlántico, cegada polo ruxido dos tempos, sondou os abismais ollos do inverno e comprendeu que se completaba o ciclo. Non habería hoxe lume de teixo que a arredase do seu fado. Buscou en van acougo no Oeste, pois as bágoas enturbaron a escuridade na súa mirada.

Talvez os meus irmáns estean agardando por min alén das augas! Talvez a deriva me leve á Terra da Mocidade!

Xa escoitara o funesto salaio, xa perdera a batalla.

Pasados os tempos das lendas e dos bardos, quen chorará mañá por ti, filla de Breogán?

UN DISFRACE DE MORTE

Pensaba en ti todo o tempo, mentres a miña vida tinguía de vermello a auga quente da bañeira.

Pensei en ti todo o tempo, antes e despois de voltar da rolda, cargada de doces e recordos.

A cabaza da xanela sorriume, ao ver o cartón de viño , a bolsa de cubitos de xeo, a Coca Cola de dous litros.

A cabaza sorriume, e con moita retranca díxome:

– Parece que a festa vai ser de medo

-Si, contesteille. Hoxe é Samaín, e teño un disfrace de morte


Amada miña

Morte, ven. Lévame lonxe onde ninguén poida vernos.

Estou namorada da túa alma, do teu cabelo de ouro, da túa tostada pel, dos teus beizos ardentes e do teu acolledor sorriso.

Amiga, confidente de amargas ilusións. Espantoso mollo de ortigas e arbustos. Ardor, esconxuro de ras e sapos. Viva chama de gasolina que queima, queima e leva consigo todo. Ceo de estrelas estreladas. Noite escura de bravo mar.

Quero casarme contigo. Levar no meu dedo anular un anel co teu nome. Percorrer cada parte do teu corpo ata converternos en ardentes cinzas.Quéreme amada doncela. Que será de min  sen vos?

Ven xa amada miña.

Cada mañá percorría o mesmo camiño pero aquel día decidiu dar a volta pola viña do avó.

Facía anos que non pasaba por alí pero por un intre picoulle a morriña.

Tentou seguir polo regueiro da fonte ata o castiñeiro pero os toxos non lle deixaron. Noutrora estaría limpo pero a xente xa non cuidaba das fincas.

Torceu entón polo camiño da Valdemoura a carón do cruceiro de San Campio.

Deu uns cantos pasos e topouse cá Poza do Santo. De nena adoitaba beber dela pero xa non confiaba na súa pureza. Agachouse pra se refrescar a faciana pero o abrir os ollos, quedou fixa mirando o seu reflexo distorsionado na auga. Algo non ía ben. O corpo escorregábase coma unha lamprea pola roupa e a face cada vez estaba máis preto da poza. Tremelaba coma unha vara verde. Quitou o pano da cabeza e sentiu o frío.


A casa estaba abandonada dende facía moito, moito tempo.

“Non entredes aí; nunca poderedes saír”, advertíalle sempre a nai dun deles. Pero facelo era o seu gran reto.

Aquela sufocante tarde de verán, mentras os demais durmían a sesta, cruzaron o agestre xardín e empuxaron a entreaberta porta principal. A escuridade da estancia non lles impedía ver o fondo. Os seus ollos craváronse naquelas figuras, naquela escena. Paralizáronse. De súpeto un berro inhumano rompeu o silencio. Estremecéronse e sen dicir nada, saíron correndo cada un a súa casa. Xamais contaron nada; xamais falaron entre elles do visto aquela tarde, na que o medo metido no corpo, nunca os abandonaría ….. e diso, xa fai trinta anos.

Abrín os ollos. Amarelo e marrón. Cortinas de flores, cadeiras cheas de caixas e cadros fartos de couzas e moscas. Unha capa de suor fría cubría todo o meu corpo. Notaba o cabelo húmido, doíame a cabeza. O estómago ardíame. Conseguín localizar o meu reflexo no teito.  Había un espello.  Estaba tombada boca arriba, tiña as mans atadas sobre a cabeza. Tratei de virarme, non puiden. Os meus beizos non se despegaban, doían. Empecei a chorar. Traguei saliva. Metal. Tiña algo na boca.

Onde estaba? Oín un ruído por primeira vez. Pasos. Moitos pasos. Alguén falaba en voz alta. “E na habitación do fondo temos á recén chegada! É a miña favorita, pero agardo que pronto tamén sexa a vosa”. Oín un golpe seco preto das miñas costas, aire frío, erizóuseme a pel. “Mírena. Fíxense nos detalles! Paseime horas perfeccionando ese sorriso!” Que?


A casa estaba chea de xente. Pululaban dun lado ó outro entretidos en cousas absurdas. Servindo comida a quen non probaba bocado e falando do tempo.

No xardín o ceo comezaba a asomar o seu reflexo macelento e semellaba que as formas tornaban á vida.

Ela cavilaba no porche á procura dun senso a aquel momento. Unha brisa fresca encolleuna na cadeira. Tentou levantarse pero o frío paralizáballe as pernas que tremaban e non termaban dela.

Ó frente, entre o ar que formaba remuiños, creu miralo.

Sentiu unha punzada no peito e o corazón desbocábase en vagas que iban e viñan afoutando o desexo de fuxir correndo.

Ela sabía que él quería  algo. Algo que él non entendía e que o tiña desacougado.

Pero ¿cómo explicarllo?, ¿cómo facerlle ver o que nin ela mesma comprendía?.

Tentou sorrir pero foi imposible. Daquela mirouno cariñosa.

O ar bateu forte e despois unha brisa suave alumiñou a súa cara.

Bebé-Deus vive nun cuarto sen paredes rodeado de xoguetes que, de vez en cando, racha para saber como funcionan. Cando ten fame ou sede, nútrese cos alimentos que a Nai Terra fai abrollar á súa vontade. Cando sente frío ou o vence o sono, acobíllase en niños e recunchos abrigados. Adora ao Pai Sol, que lle dá calor de día e pola noite móstralle a infinitude do cosmos por onde pode voar en fermosos soños. E, por veces, ao soñar inventa xogos e crea xoguetes novos.

Bebé-Deus inventou un espello para mirarse, mais non lle prace a imaxe que o vidro lle devolve. Encabuxado, racha centos sen lograr un reflexo favorable. Agora está canso, enrugas de ancián aparécenlle na fronte. E o do espello, argallando historias que o Bebé imita, preme coa man unha pequena pistola e apunta con ella á súa propia tempa.


Neste noso recuncho,o refuxio que nos protexe do mundo exterior, sona “Slow Dancing in a Burning Room´´ de John Mayer na vella radio, mentres me miras poñer a cafeteira no lume.
Miro para ti de esguello, quietiña. Teus ollos, antes eléctricos, agora seguen amodiño as miñas mans,que preparan duas cuncas. Escoito a tua respiración ,cada vez mais acompasada.
-Non te apures .
-Descansa agora.
-Sei,sabémolo os dous, que si as cordas non te suxeitaran á cadeira , estarias apertada a min,agradecéndome que nunca máis terás que pronunciar unha palabra. Falar é agoniante . Libereite. Agora ,a túa lingua ,ainda quente, dorme no peto do meu pantalón ,e ti, bañada en suor e sangue ,agardas polo café.
-Seguro que a ti préstache cargado…e a min,fervendo, mesturado coa pel do teu lombo.
Asubía a italiana, ti tremes.
Por que choras? Emocionaste…?….Miña alfaia,ainda temos noite por diante…

Desde neno sempre tivera moito medo a morrer. Pero tampouco vivira, o que se di, unha vida plena.

Como o sono é irmán da morte, co tempo se afixera a trocar cama por televisión, reducindo o descanso de xeito progresivo: cinco horas, tres horas, apenas unha… a pantalla convertéraselle no pretexto perfecto para esquecer o seu medo, pero morría o tempo cobrando días, meses e anos.

Chegou o seu último día e, con máis medo ca nunca, foi consciente de todo: apagaríase como se apagaba o televisor ao premer no botón vermello do mando. Salaiou e acabouse.

Camiñou etéreo ao longo dun túnel de luz, rememorando todos os fotogramas televisivos que amoreara durante a vida. Cando chegou ao final e atravesou a ucheira topouse na súa sala de estar co seu propio televisor aceso en calquera canle. E sentou, novamente.


Morrer é xerundio

Entre o salitre do ceo, as augas do Aqueronte triscan os soños que quedaron por, segundo, sen, sobre e tras de min. Oxido o fígado cos últimos azos de presente mentres, tremendo, o meu corpo se converte nunha órbita de helio espallándose na eternidade do horizonte ata que a gravidade, como un coitelo afiado, decida encarnar un novo comezo.  A vida é unha barquiña de cristal na que as primaveras, a ritmo de Bach, lubrican os derradeiros hálitos que manteñen vivo o principio do medo. O alento robotizado dun respirar entre catro paredes, aquel que ouvea ao futuro no medio dun piñeiral, o do primeiro grolo de licor, rápido e insconciente ou o que entregas por completo a eses ollos que, entre linguas, bicaron o máis íntimo da túa matriz; ese é o mesmo que che arrincará a vida dos beizos para embalsamarte, por sempre, na escura apnea do alén.


A cama desfeita

Remexeuse entre as sabas loitando por se librar da colcha. Era aínda de noite e espertara boquexando, sen osíxeno. Estarricouse coma un nadador e deuse conta de que fixera o camiño ó revés, estaba no fondo da cama. Turrou da saba con forza, pero o peso do seu corpo facía pinza e non foi quen de retirala. Desistiu. Ardíalle a gorxa e doíanlle os brazos de erguer a roupa sobre a cabeza. Deu volta reptando, atopou a almofada no medio da cama, pelexou con ela para deixala atrás. Non daba atopado o cabeceiro nin as beiras. O calor era abafante, non daba respirado. Trabou a saba baixeira e tirou ata esganar os dentes. O lenzo rachou, os pulmóns estoupáronlle, rabuñou o colchón ata facer un buraco. Meteu a cabeza entre a escuma e os ferros. Furou todo o corpo, brazos e pernas. Tras del quedaba a tea cosida.